Boedembedekkers
Ik herinner me nog als de dag van gisteren mijn eerste 'duivenjaren'.
Worden sommigen, als ze met duiven beginnen, door een oom, buurman of grootvader geholpen, bij mij was dat niet het geval.
Maar wat sportgenoten aan een beginnend liefhebber niet wilden leren omdat men er te lui, te beroerd of te dom voor was, zou ik zelf wel uitvissen.
Dat de halve straat en bijna heel de familie duiven had maakte het wel eenvoudiger.
En ik begon te lezen.
TOEN AL
Vooral v d H was destijds een baken en ik keek uit naar zijn artikelen als kinderen naar Sinterklaas. En hoewel ik spreek over de tijd dat de pastoor onze ouders waarschuwde tegen ene verderfelijke heupwiegende Elvis, de tijd ook dat Doris Day nog uit volle borsten zong, is niet alles veranderd.
Ook toen al waren er voor en tegenstanders van de droge mestmethode.
'Het was het een of het ander' las ik steeds.
Schoonmaken was het beste, af en toe poetsen het slechtste.
Dus veel poetsen of helemaal niet.
Mannen als Carlens, Imbrechts, Brugemann, Christiaens, van Zelderen en anderen kregen naam als notoire niet poetsers die toch presteerden.
Als vrolijke ongecompliceerde boskabouters zwierven ze door het woud van ons geloof in de zaligmakende hygi'ne.
Dierenartsen en anderen vinden dat de droge mestmethode iets is voor 'luie duivenboeren' maar toch zijn de mannen met krabber, veger en blik er nooit in geslaagd de 'niet poetsers' van het toneel te vagen.
Tot dat groepje dat er geen zin in had een deel van zijn leven krabbend op het duivenhok door te brengen behoor ik.
Geen zin en... naar ik ondervond, geen noodzaak!
MEEGENOMEN.
En dat laatste was mooi meegenomen.
Want we kregen meer tijd, andere interesses en niet te vergeten meer duiven.
M''r duiven betekent wel m''r mest op m''r hokken en mensen gingen zoeken naar bodembedekkers.
Dat ik de krabber aan de wilgen hing dateert al van lang terug.
Ik waagde het er op een huis te bouwen en had met de aannemer afgesproken dat ik elke avond de boel opruimde.
Tijd voor de duiven was er dus amper, ik maakte slechts een afdeling schoon en dacht 'dan maar een jaar slecht spelen'.
De jongen werden ingemand om ervaring op te doen maar wat gebeurde?
De jongen op het hok dat niet gepoetst werd presteerden enorm en ik merkte ook dat ze kilo's cementresten verorberden die rond het huis lagen.
Het gebeurde zelfs dat ze na de vlucht de neiging hadden even op de grond te landen om grit te eten. Ik had mijn les geleerd.
Zuurstof moet, grit moet en... veel poetsen hoeft niet.
Maar een hok vol str... is een slordig gezicht en ik ging experimenteren. Vloerdek korrels zouden prima zijn. Dus kwamen er korrels.
Speelde iemand hard op stro? Het jaar nadien had ik ook stro.
Kortom, men kan het zo gek niet noemen of ik heb het geprobeerd.
VOOR EN NADELEN
Nadeel van niet schoonmaken is dat met de mest het mestvocht op het hok blijft.
En zoals bekend is vocht de grootste vijand van vorm.
Voordeel van vloerbedekkers (ook droge mest) is het klimaat op het hok. 's Nachts en als het buiten onaangenaam koud is is het op niet gepoetste hokken aangenamer dan op een hok dat dagelijks wordt schoongemaakt.
Ik wilde het weten dus werd het jaar daarop weer een afdeling van het jonge duivenhok schoongemaakt en de andere niet.
Ik liet de tussendeur open en 's avonds ging ik kijken waar de duiven zaten.
Dat was op het hok dat niet schoongemaakt werd.
Daar voelden de duiven zich kennelijk beter en was daarom het beste hok.
Zoals gezegd oogt een hok dat niet schoon gemaakt is niet maar dat is simpel op te lossen door er geen mensen op te laten.
Groot nadeel is dat in geval van wormen of paratyfus je een probleem hebt.
VLOERDEKKORRELS.
De fabrikant wil doen geloven dat die geen stof geven en dat ze coccidioses uitschakelen maar dat is kul.
Vooral de witte korrels geven veel stof wat je al merkt als je een zak leeg schudt. Je ziet geen hand voor ogen.
Maar korrels zijn bruikbaar.
De duiven voelen er zich gauw op thuis en dat ze er van pikken schijnt ze weinig te deren. Groot nadeel is dat het aan je schoeisel blijft kleven wat vervelend is als je de duiven dicht bij huis hebt.
DENNENNAALDEN, TABAKSSTELEN EN ZAND.
Allemaal bruikbaar maar daarmee is alles gezegd.
Ze voldoen alleen als het niet te droog en niet te vochtig is.
Bij droog weer verpulveren zowel dennennaalden als tabaksstelen en bijgevolg wordt het stoffig.
Tabaksstelen klitten en schimmelen als ze vochtig zijn en zijn duur terwijl het rapen van dennennaalden verboden is.
Sommigen hebben wit zand, ook wel 'maaszand' genaamd. Op een droog hok vind ik dat nog mee van het beste.
Af en toe ga je er met een hark door heen en klaar.
Nadeel is weer dat het aan je schoeisel blijft kleven.
HOUT EN STRO
Ook gedroogde hout brokjes worden gebruikt.
Van al wat ik heb geprobeerd is me dat het slechtst bevallen.
Het blijft nog meer aan je schoenen kleven dan korrel of zand en wat erger is, het wordt muf als je hokken niet heel droog zijn.
Dat laatste kan je ondervangen door die te mengen met korrel.
B v d Brandt uit Boxtel doet dat en die is top in zijn regio.
Stro van erwten of bonen is de meest gebruikte bodembedekker, vooral populair in Vlaanderen.
Ik meen ook dat ik stro zag op de hokken van Engels uit Putte.
Aan erwtenstro kom je het makkelijkst, daarom wordt het het meest gebruikt, maar het is wel oppassen.
Het moet droog en schimmelvrij zijn.
Fout stro was bij sommigen al oorzaak van dode duiven.
Bonenstro is beter; grof en daardoor poreuzer, aangenaam wit van kleur en klit niet aan elkaar.
Wel verschilt de kwaliteit van jaar tot jaar.
HET BESTE
De allerbeste bodembedekker lijkt mij brokjes gekloven ma'skolven.
Heb die lang geleden leren kennen bij Wouters Coreman.
Die hoef je als je niet te veel duiven hebt maar om de 2 of 3 jaar te verversen.
Ik ken alleen maar voordelen behalve het feit dat er amper aan te komen is.
Aan de kolven nog wel maar die moeten ook nog eens op maat gebroken worden.
Roosters kan ook.
Bij Maurice Voets, die was nooit een poetser, zag ik die al in 1989 toen hij heel de provincie Antwerpen te kijk zette.
Duivenhokken dagelijks schoonmaken hoeft dus niet maar absolute voorwaarde is wel dat die droog en goed verlucht zijn.